NIEUWS
Project Swimway van start
13 juli 2020
Het gaat niet goed met de visstand van de Waddenzee, terwijl vis een belangrijke bouwsteen is voor veel ander leven. Met goede beheer- en herstelmaatregelen kunnen we daar verandering in brengen. Waddentools – Swimway Waddenzee is een meerjarig onderzoeksproject waarmee we meer inzicht krijgen in welke maatregelen tot herstel van de visstand kunnen leiden.
De Waddenzee centraal in het leven van vissen
Ruim 100 vissoorten maken in hun leven gebruik van de Waddenzee. De hoeveelheid vis wisselt sterk door het jaar heen. Vissen zijn er op verschillende momenten en om uiteenlopende redenen. Sommige vissoorten zijn er alleen in de warme maanden, zoals zeebaars. Anderen vind je er juist in de koude maanden, zoals schar. Schol, tong en haring gebruiken de Waddenzee vooral in de eerste maanden van hun leven. Wat ze allemaal met elkaar gemeen hebben is dat de Waddenzee een onmisbare schakel is tijdens hun leven.
Schakelfunctie aangetast
Dat het nu niet goed gaat met de vissen, komt doordat de schakelfunctie van de Waddenzee zwaar is aangetast. Mensen hebben daarin een grote rol gespeeld. We hebben dijken en dammen aangelegd waardoor de trekroute van vis is doorgesneden. Ook zandsuppleties, baggerwerkzaamheden, geïntensiveerde visserij en stijgende zeewatertemperaturen onder invloed van klimaatverandering hebben invloed op de visstand van de Waddenzee. Hoe groot die invloed is en wat de mechanismen zijn, is vaak niet goed duidelijk.
Van flyway naar swimway
Het natuurbeleid en -beheer van de Waddenzee was tot nu toe voornamelijk gericht op vogels. Er is daardoor veel kennis opgebouwd over wat van belang is voor welke vogelsoort en wanneer tijdens hun leven. Zo’n aanpak noem je een levenscyclusbenadering. Wat we weten is dat de Waddenzee – net als voor trekvogels – een belangrijk knooppunt is voor vissen. Het Waddentools – Swimway Waddenzee project wil daarom op een vergelijkbare manier als bij trekvogels met voorstellen komen voor goed beheer.
LAATSTE NIEUWS
Een nieuwe studie in het ICES Journal of Marine Sciences laat zien dat jonge haring en sprot in de Nederlandse Waddenzee voornamelijk opportunistisch eten, zonder een sterke voorkeur voor specifieke prooien. De conditie en het dieet van deze pelagische vissen vertonen een duidelijk seizoensgebonden patroon.
De Waddenzee is van cruciaal belang voor de levenscyclus van vele vissoorten. Sinds de jaren tachtig nemen de populaties migrerende vissen in dit gebied af. De oorzaak van deze afname is nog niet duidelijk.
Voor het eerst zijn de onderwatergeluiden van de Waddenzee onderzocht, beschreven en geclassificeerd. Dit werd gedaan door Maryann Watson, van de Marine Ecology Groep aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek helpt ons beter te begrijpen hoe het leven in de zee functioneert en hoe gezond onze zeeën zijn.
Langs de Waddenzeedijk bij Lauwersoog zijn enkele jaren geleden kunstriffen geplaatst in de Waddenzee. Met verschillende rif-ontwerpen wordt onderzocht of de dijk hiermee een interessantere leefomgeving wordt voor vissen en ander onderwaterleven. Tot grote verbazing van de onderzoekers werden er onlangs twee volwassen hondshaaien aangetroffen.
Binnen de Trilateral Wadden Sea Cooperation (TWSC) wordt van 17 tot en met 19 april 2024 in Groningen de Swimway 2024 conferentie gehouden. Ook vanuit ons Waddentools project ‘Waddentools Swimway Waddenzee’, worden tijdens deze conferentie meerdere presentaties gegeven.
Free Flowing Rivers komt naar Groningen! Free Flow 2024 is een internationale conferentie over het beschermen en herstellen van vrij stromende rivieren, waar beleidsmakers, rivierbeheerders, ecologen, onderzoekers, studenten en de industrie samenkomen.
Voor koudbloedige soorten bepaalt temperatuur hun activiteit en stofwisseling: als het warm genoeg is, worden ze actief en als het te koud wordt, houden ze zich gedeisd. Maar behalve op temperatuur reageren vissen op meer omgevingsfactoren: bijvoorbeeld de aanwezigheid van beschutting om te schuilen voor predatoren.
Vorige week vond de Stakeholderbijeenkomst van het Waddentools Swimway project plaats en interviewde Omrop Fryslân onderzoekscoördinator Ingrid Tulp. Nu het veldwerk zo goed als afgerond is stromen de eerste resultaten en publicaties binnen. Wat betekenen deze resultaten voor de toekomst?
Ook in onze eigen Waddenzee komen wetenschappers soms niet verder met kennisontwikkeling. Omdat ze de juiste gereedschappen niet hebben om bepaalde plekken te bereiken. In een nieuwe studie laat onderzoeker Margot Maathuis echter zien hoe door met geluidsgolven te werken vooruitgang is geboekt in visonderzoek in de Waddenzee.
Inmiddels is het meeste veldwerk verricht en komen de eerste resultaten boven water. Wij praten u dan ook graag bij op maandag 6 november in de Biotoop in Haren.
