NIEUWS
Voorspellen met modellen
31 augustus 2023
Hoe meer je over vis in de Waddenzee weet, hoe beter je kunt voorspellen wat er gebeurt als die zee verandert. Post-doc Hanna ten Brink werkt aan modellen die voorspellen hoe vispopulaties reageren op veranderingen in de Waddenzee en maatregelen door de mens.
Voor Hanna geen veldwerk op de kwelder of boottripjes over de Waddenzee. Haar onderzoek gebeurt geheel achter de computer. Deze postdoc bij het NIOZ op Texel bouwt in het kader van het project Swimway Waddenzee aan wiskundige modellen die de populatiedynamiek van vissen voorspelt. Denk aan de gevolgen van opwarming of de effecten van maatregelen om de vis te beschermen.
Verschillende levenscycli
“In de modellen waar ik gebruik van maak, focussen we heel erg op de levenscyclus van de vis. Dat is ook het doel van het Swimway-project. Dus waar wordt de vis geboren en waar gaan ze naartoe als ze groter zijn?”, zegt Hanna. “Ik werk niet met heel specifieke soorten, maar met gildes van soorten die een vergelijkbare levenscyclus hebben. We hebben de estuariene bewoners, die in theorie hun hele leven in de Waddenzee doorbrengen. Er zijn trekvissen die de Waddenzee vooral als corridor gebruiken. En dan zijn er nog de marien-juvenielen die hier als kleine larve of eitje komen en de Waddenzee als kraamkamer gebruiken en daarna weer de Noordzee op trekken. Vissen uit dat soort verschillende levenscycli zullen ook verschillend reageren op bepaalde veranderingen, bijvoorbeeld de veranderingen in voedselaanbod of veranderingen In de temperatuur.”
Kennis uit Swimway-onderzoek
Om die modellen te bouwen heeft Hanna gebruik gemaakt van bestaande wetenschappelijke literatuur, maar ook van de nieuwe uitkomsten uit het onderzoek dat de promovendi in het Swimway-project uitvoeren. “Het onderzoek van Maryann laat zien dat vissen op nieuwe structuren afkomen. En dan kan ik met mijn modellen kijken wat het effect is op de populatie. Verder kijkt bijvoorbeeld Bass naar wat temperatuur doet met de vissen en dan weten we dat grotere vissen wat moeite hebben, want het kost ze heel veel energie als het warm wordt. Dat soort gegevens kunnen we ook in het model stoppen.”
Toekomst van de Waddenzee
In de modellen komt alle kennis dus samen en wordt die gekoppeld aan de omstandigheden in de Waddenzee, nu en in de toekomst. Hanna: “Met die modelanalyses kunnen we hopelijk beter begrijpen welke processen belangrijk zijn voor die vispopulaties en ook begrijpen wat voor beheermaatregelen we het beste kunnen nemen om die vissoorten te beschermen.”
LAATSTE NIEUWS
Vijf jaar lang hebben meer dan twintig onderzoekers nieuwe ecologische kennis verworven over de onderwaternatuur van de Waddenzee, een vaak onderbelicht maar belangrijk onderdeel van dit ecosysteem. De projecten Waddenmozaïek en Swimway Waddenzee richtten zich specifiek op dit aspect van de Waddenzeenatuur. De resultaten hebben belangrijke ontdekkingen opgeleverd over het onderwaterleven, die op 25 maart gepresenteerd worden. Daarbij ligt de nadruk op de toepassing van deze bevindingen in toekomstig beheer.
Vijf jaar lang hebben meer dan twintig onderzoekers nieuwe ecologische kennis verworven over de onderwaternatuur van de Waddenzee, een vaak onderbelicht maar belangrijk onderdeel van dit ecosysteem. De projecten Waddenmozaïek en Swimway Waddenzee richtten zich specifiek op dit aspect van de Waddenzeenatuur. De resultaten hebben belangrijke ontdekkingen opgeleverd over het onderwaterleven, die op 25 maart gepresenteerd worden. Daarbij ligt de nadruk op de toepassing van deze bevindingen in toekomstig beheer.
Grote vissoorten die in de zomer in de Waddenzee leven, blijken ’s winters een flinke reis te maken. Dat ontdekte promovenda Jena Edwards door de vissen een zender te geven. Ook zag ze hoe gezenderde dieren heel specifieke plekken van de Waddenzee gebruiken, kennis die van pas komt bij het beheer van de Waddenzee.
Kwelders blijken belangrijke leefgebieden voor sommige vissoorten in de Waddenzee. Daarbij hebben vissen een duidelijke voorkeur voor kwelders met meer natuurlijke kenmerken, zoals een geleidelijke zoet-zoutovergang. Dat blijkt uit promotie-onderzoek van Hannah Charan-Dixon.
Dankzij een heel palet aan innovatieve onderzoeksmethoden weet promovenda Margot Maathuis nu veel meer over de rol van de Waddenzee in de levenscyclus van onder andere de haring.
Hoe zal het met de vissen in de Waddenzee gaan als de omstandigheden veranderen? Wat als het water veel warmer wordt? Promovendus Bass Dye onderzocht, vanuit het project Waddentools Swimway Waddenzee, temperatuurvoorkeuren van vissen en maakte daarmee een voorspellingsmodel.
Wij nodigen u van harte uit voor het eindsymposium van de onderzoeksprojecten Waddenmozaïek en Waddentools Swimway. Dit symposium is een gelegenheid om de nieuwste inzichten en resultaten te ontdekken die direct van belang zijn voor het beheer en beleid van het Waddengebied.
Een nieuwe studie in het ICES Journal of Marine Sciences laat zien dat jonge haring en sprot in de Nederlandse Waddenzee voornamelijk opportunistisch eten, zonder een sterke voorkeur voor specifieke prooien. De conditie en het dieet van deze pelagische vissen vertonen een duidelijk seizoensgebonden patroon.
De Waddenzee is van cruciaal belang voor de levenscyclus van vele vissoorten. Sinds de jaren tachtig nemen de populaties migrerende vissen in dit gebied af. De oorzaak van deze afname is nog niet duidelijk.
Voor het eerst zijn de onderwatergeluiden van de Waddenzee onderzocht, beschreven en geclassificeerd. Dit werd gedaan door Maryann Watson, van de Marine Ecology Groep aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek helpt ons beter te begrijpen hoe het leven in de zee functioneert en hoe gezond onze zeeën zijn.
