NIEUWS

Digitaal netwerk voor grote vissen in de Waddenzee
12 mei 2021
Afgelopen week zijn de eerste van de ruim 100 ontvangers geplaatst op boeien van Rijkswaterstaat in de westelijke Waddenzee. Doel is om gezenderde grote vissen die van de Noordzee, tussen Texel, Vlieland en Terschelling, naar de Waddenzee zwemmen te detecteren en te volgen. Zo komen we meer te weten over hun gedrag, de zwemroutes en de knelpunten in de Waddenzee. Deze kennis helpt ons te bepalen welke maatregelen we kunnen treffen ter verbetering van de visstand in de Waddenzee.
Innovatief onderzoek
Onderwaternatuur is lastig te meten, de Waddenzee is troebel en de natuur is onzichtbaar. Door innovatieve technieken te gebruiken zoals grote vissen te voorzien van een zender en ze te volgen, verwachten wij een beeld te krijgen van wat hun belangrijkste routes zijn en hoe de grote vis zich verspreidt over de Waddenzee. Met deze kennis kunnen we de effectiviteit van vispassages, paai- en opgroeigebieden in beeld brengen en betere maatregelen treffen om de visstand te herstellen.
Zenders en ontvangers
Dit jaar worden ongeveer 400 vissen voorzien van een zender. De vissen worden door sport- en beroepsvissers gevangen in de zomer (zeebaars, harder, ruwe haai) en in het najaar (zeeforel). De zender is iets kleiner dan een grote paperclip en wordt onder verdoving diervriendelijk in de buikholte van de vis geplaatst.
Wanneer een gezenderde vis in de buurt van een ontvanger is, wordt het unieke nummer en de tijd opgeslagen in het geheugen van de ontvanger. In de hele maand mei worden er op 100 strategische plekken in de westelijke Waddenzee ontvangers op bestaande boeien van Rijkswaterstaat geplaatst. De ontvangers zijn sterk genoeg om in een range van 0 tot 150 m de vis te detecteren. De geplaatste zenders kunnen wel 15 maanden signalen blijven zenden.
Het aangelegde monitoringsnetwerk is onderdeel van het deelproject ‘Hoe gebruiken grote vissen de Waddenzee?’. Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en Wageningen Marine Research (WMR) lezen de opgeslagen data uit met speciaal ontwikkelde software en analyseren de gegevens.
Vismonitoring tot over de grens
Het uitgebreide detectienetwerk is het eerste grote netwerk in de Waddenzee. Daarnaast sluit dit netwerk aan op bestaande netwerken in andere grote wateren die aansluiten op de Waddenzee. Meerdere onderzoeksprojecten in het Lauwersmeer, IJsselmeer en Eems-Dollard werken met dezelfde zenders en ontvangers. Daarnaast zijn er ook netwerken in Duitsland (o.a. in de Eems) en België (Schelde) wat het mogelijk maakt om vissen over landgrenzen heen te volgen.
LAATSTE NIEUWS

Afgelopen jaren is Waddentools van start gegaan met onderzoek naar maatregelen voor herstel van de Waddenzee. De onderzoekers van de deelprojecten Wij & Wadvogels, Waddentools Swimway Waddenzee en Waddenmozaïek presenteren op 30 juni hun eerste resultaten.

Veel onderzoek binnen het Swimway-project vindt natuurlijk plaats in de Waddenzee, maar soms is een gecontroleerde omgeving nodig om specifieke kennis op te doen. Zo onderzoekt Bass de temperatuurvoorkeuren van vis in het laboratorium in IJmuiden.

Afgelopen donderdag vond er in in het kader van het Waddentools Swimway project een informatiebijeenkomst plaats in Den Oever. Hier werden de laatste ontwikkelingen en bevindingen binnen het project gedeeld met geïnteresseerden.

Op 10 maart is er in het kader van het Waddentools Swimway project door Rijkswaterstaat vaste echoloodapparatuur geplaatst in de Eems. Vorig jaar werd soortgelijke apparatuur ook al geplaatst in het Marsdiep. Met behulp van deze apparatuur onderzoekt Margot Maathuis het gedrag en de biomassa van vis in de Waddenzee.

Hannah Charan-Dixon is een groot deel van het jaar te vinden op de kwelder. Deze strook langs de Waddenkust die deels overstroomt bij hoogwater, is niet alleen belangrijk voor planten en vogels: Hannah onderzoekt welke rol de kwelder heeft in de levenscyclus van vissoorten.

Door vissen te vangen rondom natuurlijke en kunstmatige schelpdierbanken hoopt onderzoeker Maryann Watson te ontdekken of deze elementen waardevol zijn voor vis. Ze heeft daarvoor ook nog een andere, bijzondere methode: vissengeluiden opvangen met een onderwatermicrofoon.

Afgelopen week zijn ontvangers geplaatst op boeien in de westelijke Waddenzee. Doel is om gezenderde grote vissen die van de Noordzee naar de Waddenzee zwemmen te detecteren en te volgen. Zo komen we meer te weten over hun gedrag, de zwemroutes en de knelpunten in de Waddenzee. Deze kennis helpt ons te bepalen welke maatregelen we kunnen treffen ter verbetering van de visstand in de Waddenzee.

Het gaat niet goed met de visstand van de Waddenzee, terwijl vis een belangrijke bouwsteen is voor veel ander leven. Met goede beheer- en herstelmaatregelen kunnen we daar verandering in brengen. Waddentools – Swimway Waddenzee is een meerjarig onderzoeksproject waarmee we meer inzicht krijgen in welke maatregelen tot herstel van de visstand kunnen leiden.